Farið var í vettvangsferð með nemendur úr 5. bekk á eina af menningastofnum Íslands. Ferðast var með samgönguleiðum Reykjavíkur. Í þessari greinargerð verður farið í undirbúning fyrir vettvangsferð og í þá upplifun sem hún hafði. Síðar verður unnið útfrá vettvangsferðinni verk úr leir sem lýsir upplifnu og eða er táknræn fyrir ferðina á einn eða annan hátt.

Markmiðið með þessari greinargerð er að skoða hvað undirbúningsvinna gefur mikið áður en farið er í vettvangsferð og hvaða aðstæður gefa meira af sér í þekkingagrunn og sköpun, hvort sem það er innan kennslustofunnar og eða utan hennar.

Undirbúningur

Lesin var bók í samfélagsfræði eftir Sigrúni Helgadóttur sem ber heitið Víkingaöld. Bókin fjallar um áhrif víkingaaldar til nútímans þar sem farið er meðal annars í daglegt líf fólks í norrænum samfélögum, híbýli þess, störf, siði og trú. Auk þess er farið í fornleifar, víkinga og víkingaferðir (Námsgagnastofnun, e.d.). Upp úr bókinni voru unnin verkefni í formi spurninga, teikninga, túlkunar og sköpunar.

Vettvangsferðin

Farið var með 5. bekk á Landnámssýninguna í Aðalstræti þar sem leiðsögumaður tók vel á móti okkur. Hann byrjaði á því að kynna sýninguna fyrir nemendum og hvernig henni yrði hagað og farið yfir reglur safnsins. Leiðsögumaðurinn gekk svo hringinn í kringum salinn og sagði landnámssögur. Á veggjum salsins voru hreyfimyndir sem sýndi ákveðnar athafnir eins og hvernig fólk hafði hugsanlega veitt geirfuglinn þar til hann var útdauður og hægt var að sjá fornmuni inní veggjunum líka eins og elstu dúkku eða brúðu sem hefur verið fundin. Þegar leiðsögumaðurinn var búinn að ganga hringinn með nemendur var komið að hápunkti sýningarinnar en það eru skálarústir frá 10. öld sem fundust þegar var verið að grafa fyrir nýrri byggingu á horni Aðalstrætis og Túngötu. Talið er að fólk hafi búið þar frá 930 til 1000. Einnig fannst veggjarbútur norðan við skálann sem er talinn ennþá eldir eða frá um 871. Þetta eru því elstu mannvistarleifar sem hafa fundist á Íslandi (Ráðhús Reykjavíkur, e.d.).

Þegar leiðsögumaðurinn hafði klárað landnámssögurnar sínar fengum nemendur að ganga um salinn í góðan tíma og skoða betur það sem vakti áhuga þeirra. Í salnum er hægt að skoða stórt borð sem virkaði svipaði og ipad. Hægt var að snerta orð og myndir sem gáfu svo frekari upplýsingar, í pop up glugga, um það sem ýtt var á. Í herbergi sem var fyrir aftan stóra ipad borðið var sýndarveruleikatölva sem getur flakkað út úr rústunum í myndformi og sýnt upprunalegt ástand húsins, allt frá því að vera bara veggir upp í full byggt hús og næsta umhverfi.

Þegar nemendur voru búnir að svala forvitninni inni í sal benti leiðsögumaðurinn þeim að koma og setjast undir stigann sem komið var niður í upphafi. Þar voru bein, skinn, pottur sem hékk uppi yfir eldstæði, drumbar sem voru sæti, rúm eða rekkja, horn, sverð, olíulampi búinn til úr stein sem leiðsögumaðurinn bjó til sjálfur með því að núa tveimur steinum saman og gera þannig gróp sem hann setti svo eldfiman vökva í. Þarna var hann að sýna hvernig lýsið hafi verið notað á þessum tíma en þá var það ekki drukkið sér til heilsubóta. Heitið Lýsi er því komið af orðinu ljós og var það eitthvað sem ég vissi ekki áður.

Þegar leiðsögumaðurinn var búinn að sýna nemendum leik hornið fengum þau að leika og skoða munina. Nemendur fengu með þessu að upplifa víkingaöld að einhverju leiti. Einnig var hægt að setjast niður í rólegheit og lita myndir frá víkingaöld og skrifa rúnir.

Umræða og lokaorð

Undirbúningurinn gekk ekki alltaf eins og ætlast var til. Nemendur skiluðu þó flest öllum verkefnum sem átti að gera en mjög fá lásu það sem sett var fyrir. Kennslustundir fór því mikið í annað en áttu upprunalega að fara í en allt gekk upp þó að lokum.

Nemendur fóru með samgöngum, strætó, Reykjavíkur niður í miðbæ sem þeim fannst spennandi og braut upp daginn hjá þeim sem og ferðin í heild sinni. Á Landnámssýningunni gekk allt vel og nemendur voru til fyrirmyndar. Þeir voru mjög áhugasamir og spurðu leiðsögumanninn margra spurninga sem kom á óvart þar sem lítill áhugi var í kennslustundum.

Undirbúningurinn var jafn mikilvægur ef ekki mikilvægari en vettvangsferðin þar sem hann lagði grunninn að þekkingu sem var vakinn með vettvangsferðinni sem og setti allt í samhengi við það sem nemendur voru búnir að vera að lesa um.

Erfitt var að ná nemdum heim aftur og þeir töluðu mikið um sýninguna og líka þegar við náðum að missa af strætó tvisvar í röð. Það var mikið hlegið og fjörið vantaði ekki. Vettvangsferðin gekk óendanlega vel upp.

Næst á dagskrá er svo Vísindasmiðjan, Sjómannasafnið, Húsdýragarðurinn, Skrímslin bjóða heim, Ævar vísindamaður og Sinfoníuhljómsveit Íslands, sem sagt bara spennandi dagar framundan.